Minder vragen, geen foto’s meer, maar een filmpje: het theorie-examen voor het autorijden is flink op de schop gegaan. Waar je jaren geleden nog antwoorden kon gokken, moet je nu juist veel meer inzet laten zien. In 2023 werden de multiple choice antwoorden al afgeschaft, en we leggen je graag uit waarom.
Meer verkeersinzicht benodigd
Multiplechoicevragen testen vooral feitelijke kennis. Dat terwijl juist vooral inzicht nodig is op de weg. Natuurlijk blijft het belangrijk om te weten wat een bepaald verkeersbord betekent of wat de maximale snelheid is, maar je moet ook kunnen handelen. Verkeersdeelname gaat veel verder dan alleen de feiten. Anticiperen en het juist inschatten van situaties zijn even waardevol.
Het CBR ziet met de nieuwe toetsmethode veel beter of iemand daadwerkelijk begrijpt waarom iets gevaarlijk is. Het juiste antwoord weten is mooi, maar je moet ook weten waarom dit het juiste antwoord is. In de nieuwe vraagstelling wordt bijvoorbeeld gevraagd om beelden te slepen of te rangschikken.
Gokken kun je beter in het casino doen, dan in het verkeer
Multiple choice antwoorden zetten examenkandidaten aan om te gokken. Als ze iets niet weten, hebben ze alsnog een derde of een vierde kans om goed te gokken. Daar wilde de overheid graag vanaf. Gokken is meer iets voor in een casino iDEAL. Daar kijk je of je geluk hebt door op rood of zwart in te zetten bij roulette. Je kunt in zo’n casino betalen zoals je ook je online-aankopen afrekent, namelijk via iDEAL. Het lot bepaalt vervolgens of je wint of verliest.
Het CBR is geen casino en verkeerssituaties zijn geen spelletjes. De overheid vond en vindt multiple choice daarom niet meer wenselijk. Door de mogelijkheid te bieden dat meerdere antwoorden goed kunnen zijn, wordt er weer om inzicht gevraagd, in plaats van om kansberekening.
Einde aan trucjes en ezelsbruggetjes
Vroeger deed je het al op school: trucjes en ezelsbruggetjes leren. ‘Meneer Van Dale wacht op antwoord’ kennen we allemaal nog van onze wiskundelessen, maar door de jaren heen bleek dat ezelsbruggetje niet eens juist. In het verkeer kun je geen situaties onthouden door te werken met trucjes en ezelsbruggetjes. Er zijn talloze websites en apps waar je met oefenvragen kunt oefenen, maar het verkeersexamen is geen geheugenspel.
Een verkeersschool ging zelfs zover, dat het de antwoorden verkocht aan leerlingen. Alleen de juiste antwoorden werden dan in een dag geleerd. Onder meer tv-ster Britt Dekker kocht die antwoorden. Daar heb je in een nijpende verkeerssituatie helemaal niets aan.
Multiple response past beter bij echte verkeerssituaties
Op de weg is niet één handeling de juiste. Het kan zijn dat meerdere handelingen tot een goed resultaat kunnen leiden. Dat wilde het CBR graag ook terugzien in de examens. In het verkeer krijg je immers geen drie voorgeselecteerde keuzes in beeld. Je moet zelf nadenken, risico’s afwegen en beslissingen nemen. Daar heb je geen minuten de tijd voor, maar slechts enkele seconden.
Multiple response past daarom beter bij echte verkeerssituaties. De vraag wordt opeens: ‘Wat zou je doen in een bepaalde situatie’, in plaats van: ‘Wat zegt het boekje wat je hier moet doen?’ De afschaffing van multiple choice maakt het mogelijk om levensechte scenario’s te tonen. Zo wordt echt getoetst of iemand klaar is voor het grote werk.
Gelijkwaardigheid voor anderstaligen en dyslectici
Tegenwoordig hebben steeds meer mensen leesproblemen. En ook hebben we steeds meer anderstaligen in Nederland. Voor hen kunnen multiplechoicevragen erg verwarrend zijn. Zeker als de antwoorden veel op elkaar lijken. Met de nieuwe vraagvormen kunnen vragen meer visueel en bovendien intuïtiever worden gesteld.
Sleepvragen met verkeerssituaties vragen bijvoorbeeld minder om taalkennis en meer om logisch inzicht. Je hoeft niet perfect Nederlands te spreken om te snappen wat er van je gevraagd wordt. Dit komt de diversiteit en inclusiviteit van onze samenleving ten goede.
Minder examenstress
Je zou denken dat multiplechoicevragen heel wat examenstress wegnemen. Niets is minder waar. Multiple choice kan juist zorgen voor meer examenstress. Dat komt doordat je als examenkandidaat flink kunt gaan twijfelen aan je antwoord. Je weet wel dat het antwoord A is, maar je gedachten gaan toch naar antwoord B. Want: ‘Is dit geen strikvraag?’, ‘Bedoelen ze die vraag wel zo?’ Het is onwenselijk dat er getwijfeld wordt op een examen. Je moet weten welke beslissing je neemt in het verkeer, en je hebt geen minuten om daar over te twijfelen. Dit geldt niet alleen voor verkeerssituaties, maar ook voor het begrijpen van verkeersborden.
De focus wordt nu verlegd naar het begrijpen van situaties en het actief toepassen van kennis. Zo krijgen kandidaten een stuk realistischer beeld van wat ze kunnen. Dat vermindert ook de onzekerheid. Het voelt minder als gokken, en meer als de juiste beslissing nemen.